Ağacın dallarında saklanan yıldızların gölgesi | Cottonwood

 

Neden toprak baba değil de toprak ana deriz hiç merak ettiniz mi? Çünkü toprak doğurgandır. Hayattaki her şey topraktan doğar. Adem’den tutun da bu gün yediğimiz meyveler, sebzeler, gölgesinde video çektiğimiz bu ağaç ve daha birçok şey topraktan gelir. Peki yıldızlarda mı topraktan geliyor? Aslında tam olarak değil. Yıldızlar kısaca yüksek orandaki gaz ve toz bulutlarının bir araya gelerek sıkışması sonucu oluşur. Ancak bir Kızılderili efsanesi, kavak ağacının yıldız tohumlarını dallarında tutarak  nasıl yıldızları doğurduğunu anlatır.

Yıldızlar yaratıldıklarında göklerde değillerdi. Doğabilecekleri kökleri aramak için toprağın altında koşuştururlardı. Bir gün bir nehrin kenarına yaklaştıklarında kahkahalar ve neşeli sesler duydular. Bu mutlu gürültüyü takip ettiler. Kökleri sağlam, kalın ve her yere yayılmış bir kavak ağacına rastladılar. Ağacın gövdesinden yukarı çıktılar ve budaklı dalların arasına saklandılar. Kısa süre sonra Dünya’daki tüm yıldızlar hiçbiri daha gökyüzünde doğmamışken kavak ağacının dallarında saklanmaya başladı. Bir akşam gecenin ruhu gökyüzünde giderek daha az yıldız olduğunu fark etti. Gecenin ruhu, yıldızları geri getirmeye yardım etmesi için Rüzgarın ruhunu çağırdı. Rüzgarın ruhu yıldızların kavak ağaçlarının arasında saklandığını biliyordu ve bu yüzden ağaçların dallarını kıran güçlü bir fırtına oluşturdu. Dallar kırılıp yere düşerken yıldızlar dallardan gökyüzüne fırladı. Fırlayan yıldızlar kavak ağaçlarının dallarının içinde gölgelerini bıraktı. İşte bu izler bir zamanlar kavak ağacında saklanan yıldızların gölgeleriydi.

Kızılderili halkı olan Lakato halkı, her yıl Güneş dansı töreni için kutsal bir kavak ağacı seçer ve çevresinde büyük bir daire oluştururlar. İçinde bulunan yıldız şekli nedeniyle hayat ağacı olarak nitelendirirler.

Bu gün bir kavak ağacının dalını doğru yerden kırarsanız, bir zamanlar orada saklanmış olan bir yıldızın gölgesini bulabilirsiniz. Ancak tabiki her dalda bu yıldız görünmüyormuş. Sanırım dört yapraklı yonca aramak gibi bir şey. Daha mı zor daha mı kolay bilemem.

Dikkat ettiyseniz bunun bir Kızılderili hikayesi olduğundan bahsettim. Yani coğrafi olarak Amerika’nın konumu. Kavak ağacı dediğime de bakmayın, bilimsel adı Populus deltoid olan bu ağacın Amerika’da halk arasında kullanılan ismi Cottonwood. Türkçesi Pamuk ağacı. Kalın ve uzun dalları olan bu pamuk ağacı ABD’nin orta ve doğu bölgelerinde bulunur ve sulak alanların çevresinde yetişir. Amerikada pamuk ağacı denme sebebi ise bahar aylarında pamukçuklar dökmesi. Benim Kavak ağacı deme sebebim de bahar aylarında kavakların da pamukçuk döküyor olması. Aslında ikisi de kavak ağacı sadece farklı bölgelerde yetişiyorlar ve görüntüleri farklı. Bir de sanırım ya Türkiye’deki kavak ağaçlarının içinde yıldız yok ya da ben bulamadım.

Dalın içindeki bu yıldız şekli size ne kadar ilginç geldi bilemem ama aslında bu çok normal. Doğanın her zamanki şaşırtıcılığı ve güzelliği. Asıl ilginç olan bence Kızılderililerin bu ağaç dolayısıyla oluşturmuş oldukları inançlar ve ritüeller.

Tabi bu Amerikaya özgü bir tür olduğu için, hikayesi de Kızılderililer’e özgü olmuş. Peki neredeyse her yerde yetişen ve pamukçukları olan bir bitki desem aklınıza ne gelir? İpucu vereyim hepimiz en az bir kere üflemişizdir bu bitkiye. Buldunuz mu? Karahindiba. Bahar mevsiminde sağda solda çok fazla gördüğümüz bir bitki. Sarı olmasına rağmen neden kara denmiş bilmiyorum. (Komikli şaka) Ama Sonuçta bitki olmasına rağmen hindi de denmiş. Ancak zaman geçtikçe bu bitkinin sarı yaprakları kapanıyor ve yerine yeni pamukçuklarını çıkartıyor. E insanlar durur mu? Buna anlam yüklüyorlar ve hikayeler oluşturuyorlar. Bu da nesilden nesile aktarılıyor. Örneğin Kızılderililer’in Karahindiba hakkında şöyle bir hikayeleri var:

Kardeşleri doğu, batı ve kuzey rüzgarlarına göre çok daha sakin esen ve Dünya’nın tadını çıkaran güney rüzgarı bir gün kırda yeşil elbiseli genç bir kız görür. Saçları Güneş gibi parlayan bu kıza aşık olur ama yanına gitmeye çekinir. Konuşmayı o kadar ertelemiştir ki bir sabah kızın saçlarının bembeyaz olduğunu farkeder. Çok geç kaldığını anlayan güney rüzgarı kederle içini çeker ve soluğunu vermesiyle etrafta gümüş tüyler uçuşur. Tekrar baktığında kız kaybolmuştur ve aslında bir Karahindiba’ya aşık olduğunu anlar.

Peki bu çiçekeri hiç suya sokmayı denediniz mi? Karahindiba’yı bir su içerisine başı üzerinde girdirdiğimiz zaman pamukçukların su ile temas etmediğini göreceğiz. Sudan kaçınma sebebi ise su akıntısına düştüğünde tekrar toprakla kavuşana kadar içerisindeki tohumu korumak. Bakın şimdi de ben bir hikaye uydurdum. Belki de başka sebebi vardır. Gerçek sebebi nedir tam olarak bilmiyorum ancak şurası kesin ki insanlar olarak bir şeyleri anlamlandırmayı çok seviyoruz.

Rosamond Richardson Britanya’nın yaban çiçeklerini anlattığı Britain’s Wild Flowers kitabında Hindiba'nın  zamanı hatırlatan yaban çiçeklerinden biri olduğunu yazmış. İngiliz kültüründe, onların halk şarkılarında “peri saatleri, yaşlı adamın saati ve zaman çiçeği” gibi isimlerle de karşımıza çıkabiliyor. Kimilerine göre kalbi esir alan tutkuyla insanın midesinde uçuşan kelebekleri çağrıştırıyor.

Bu gün bir Karahindiba’ya dilek tutup üfleyin. Belki de gerçek olacaktır. Bir kavak ağacının dalını da doğru yerden kırarsanız, bir zamanlar orada saklanmış olan bir yıldızın gölgesini bulabilirsiniz. Sizin düşünceleriniz varsa yoruma yazabilirsiniz. Hatta kanalıma abone olursanız, belki şirinleri bile görebilirsiniz.

KAYNAKÇA

https://www.buyheritage.com/articles/land-for-sale/the-cottonwoods-hidden-secret-is-a-star- Cottonwoods Gizli Sır bir Yıldızdır

https://collinsrace1.wordpress.com/2020/11/28/how-the-cottonwood-got-its-stars/#:~:text=A%20Native%20American%20legend%20tells,roots%20to%20be%20born%20from. Cottonwood Yıldızlarını Nasıl Aldı?

https://momofftrack.com/2009/07/legend-of-the-cottonwood-tree-star/

https://kavakcilik.ogm.gov.tr/Yayinlar/Muhtelif%20Yay%C4%B1nlar/T%C3%BCrkiye'de%20Baz%C4%B1%20Karakavak%20(Populus%20nigra%20L.)%20Klonlar%C4%B1n%C4%B1n%20Morfolojik%20%C3%87e%C5%9Fitlili%C4%9Fi%20%C3%9Czerine%20Ara%C5%9Ft%C4%B1rmalar.pdf TÜRKĠYE’DEKĠ BAZI KARAKAVAK Populus nigra L. KLONLARININ MORFOLOJĠK ÇEġĠTLĠLĠĞĠ ÜZERĠNE ARAġTIRMALAR sy14

https://www.reddit.com/r/mildlyinteresting/comments/dvduko/these_branches_have_stars_inside/

https://acikradyo.com.tr/botanitopya/hindiba-gunesin-ve-aydinlanmanin-sembolu Hindiba: Güneşin ve Aydınlanmanın Sembolü